Prze­strzeń pod­bar­ko­wa to oko­li­ca wiel­ko­ści 1–1,5 cm, bie­gną­ca od wyrost­ka bar­ko­we­go, przez wię­za­dło kru­czo-bar­ko­we, wyro­stek kru­czy łopat­ki do sta­wu bar­ko­wo-oboj­czy­ko­we­go. Od dołu prze­strzeń tą ogra­ni­cza gło­wa kości ramien­nej z czę­ścią guz­ka więk­sze­go. Znaj­du­je się tam kalet­ka pod­bar­ko­wa, mię­śnie stoż­ka rota­to­rów oraz ścię­gno gło­wy dłu­giej mię­śnia dwu­gło­we­go ramie­nia. Pod­czas unie­sie­nia koń­czy­ny gór­nej docho­dzi do fizjo­lo­gicz­ne­go zmniej­sze­nia jej wiel­ko­ści do 5mm.

Jako jed­ną z przy­czyn cie­śni poda­je się kształt wyrost­ka bar­ko­we­go (kształt haczy­ko­wa­ty wyda­je się mieć naj­więk­szy wpływ na zmniej­sze­nie prze­strze­ni). Zmniej­sze­nie prze­strze­ni może też wyni­kać ze zmian zwy­rod­nie­nio­wych sta­wu bar­ko­wo-oboj­czy­ko­we­go lub wię­za­dła kru­czo-bar­ko­we­go czy dys­funk­cji mię­śni stoż­ka rota­to­rów. Pra­ca tej gru­py odpo­wia­da za pra­wi­dło­we usta­wie­nie gło­wy kości ramien­nej. Dłu­go­trwa­łe napię­cie i prze­cią­że­nie mię­śni dopro­wa­dza do usta­wie­nia gło­wy kości do góry, co zmniej­sza prze­strzeń podbarkową.

    Pra­wi­dło­wy rytm łopat­ko­wo-ramien­ny, czy­li wła­ści­we prze­su­wa­nie się łopat­ki po żebrach pod­czas ruchów ramie­nia, rów­nież warun­ku­je odpo­wied­nią wiel­kość prze­strze­ni pod­bar­ko­wej. Nie­pra­wi­dło­wo­ści w usta­wie­niu oraz zabu­rze­nia toru ruchu łopat­ki mogą wyni­kać z pato­lo­gii w usta­wie­niu innych ele­men­tów narzą­du ruchu, jak np. znie­sie­nie lor­do­zy szyj­nej i nad­mier­ne wysu­nię­cie do przo­du głowy.

Cha­rak­te­ry­stycz­ne obja­wy to bóle bar­ku bez wcze­śniej­szych przy­czyn ura­zo­wych, któ­re nasi­la­ją się przy pod­no­sze­niu ręki nad gło­wę, w nocy lub przy uło­że­niu na cho­rym boku.

Ból może pro­mie­nio­wać wzdłuż ręki lub do kar­ku i łopatki.

Typo­wy jest tzw. łuk bole­sny, któ­ry pole­ga na poja­wia­niu się dole­gli­wo­ści pomię­dzy 70° a 120° odwie­dze­nia koń­czy­ny. Przy­czy­ną dole­gli­wo­ści są zmia­ny kalet­ki pod­bar­ko­wej, wtór­na nad­bu­do­wa kost­na koń­ców sta­wu bar­ko­wo-oboj­czy­ko­we­go lub uszko­dze­nia zwy­rod­nie­nio­we ścię­gien stoż­ka rotatorów.

Wyróż­nia­my 3 sta­dia prze­bie­gu choroby:

I — ostry sta­nem zapal­ny kalet­ki, sto­żek rota­to­rów bez zmian, doty­czy głów­nie mło­dych ludzi.

Stan jest odwra­cal­ny, sku­tecz­ne lecze­nie zachowawcze.

II — kalet­ka ule­ga zwłók­nie­niu, sto­żek rota­to­rów bez zmian lub ścię­gna czę­ścio­wo uszko­dzo­ne. Naj­czę­ściej doty­czy ludzi w śred­nim wie­ku, w sta­nach prze­wle­kłych wyma­ga lecze­nia operacyjnego.

III — nasi­le­nie zmian wystę­pu­ją­cych w sta­dium II. Powsta­ją zmia­ny zwy­rod­nie­nio­wo-wytwór­cze w sta­wie bar­ko­wo-oboj­czy­ko­wym. Docho­dzi do uszko­dze­nia ścię­gien stoż­ka rota­to­rów. Lecze­niem chi­rur­gicz­ne. Naj­więk­szą gru­pą są pacjen­ci w wie­ku powy­żej 40 lat.

A.W.