Mimo tego, iż medy­cyna cały czas się roz­wija, brak jest, jed­no­znacz­nego okre­śle­nia, które wła­ści­wie i dokład­nie defi­nio­wa­łoby zespół bólowy, wystę­pu­jący u tak znacz­nej liczby pacjentów.

Wiele osób ból stawu rzepkowo-udowego nazywa chon­dro­ma­la­cją. Okre­śle­nie to jest jed­nak nie­ade­kwatne, ponie­waż suge­ruje zmiany chrzęstne rzepki i kłykci kości udo­wej, zaś w zespole bólu przed­niego prze­działu stawu kola­no­wego nie zawsze wystę­pują zmiany w obrę­bie chrząstki.

Roz­po­zna­nie” ból rzep­kowy” jest uży­wane dla okre­śle­nia bólu, który wystę­puje samo­ist­nie albo można go wywo­łać przez ruchy rzepki lub przez odpo­wied­nie usta­wie­nie stawu, które zwięk­szy ciśnie­nie śród­kostne, gdy rzepka spo­czywa na kłyk­ciach kości udo­wej. Naj­czę­ściej jed­nak ból ten poja­wia się w wyniku połą­cze­nia wyżej przed­sta­wio­nych mechanizmów.

W piśmien­nic­twie zespól bólu przed­niego prze­działu stawu kola­no­wego bywa także okre­ślany, jako „ante­rior knee pain”, „patel­lar pain” oraz „patel­lo­fe­mo­ral schmerzsyndrom”.

Objawy

Ból w sta­wie kola­no­wym jest pod­sta­wo­wym obja­wem cho­roby. Naj­czę­ściej jest on sku­piony wokół rzepki, rza­dziej na przed­nio środ­ko­wej powierzchni kolana. Więk­szość cho­rych mówi o dłu­go­trwa­łych dole­gli­wo­ściach bólo­wych, cza­sem aż do bólu nie­zno­śnego, głów­nie po nad­mier­nej aktyw­no­ści fizycz­nej. Codzien­nymi czyn­no­ściami wyzwa­la­ją­cymi ból są: wcho­dze­nie po scho­dach, przy­siady, jazda za rowe­rze, głów­nie pod gorę. W poważ­nych przy­pad­kach dłu­go­trwałe sie­dze­nie z kola­nami w pozy­cji zgię­cia, jak np. w kinie czy w samo­cho­dzie, może wyraź­nie nasi­lać ból.

Zakres ruchów kolana może być pra­wi­dłowy, gdy nie ma zmian zwy­rod­nie­nio­wych. Zanik mię­śnia czwo­ro­gło­wego obser­wuje się czę­sto, lecz nie jest on stały. Wysięk w sta­wie wystę­puje rzadko. Trzesz­cze­nie w sta­wie rzepkowo–udowym przy ruchach może być sły­szalne i wyczu­walne, czę­sto z towa­rzy­szą­cym bólem. Staw kola­nowy z reguły jest sta­bilny. W cięż­szych przy­pad­kach, nie­za­leż­nie od etio­lo­gii, dodat­nie są dwa objawy kli­niczne, w któ­rych pro­wo­kuje się wystą­pie­nie bólu przez zwięk­sze­nie sił ści­ska­ją­cych w sta­wie rzepkowo-udowym. Są to: objaw ciśnie­nia i objaw prze­dłu­żo­nego zgięcia.

Pato­ge­neza bólu rzepkowego

W pato­ge­ne­zie bólu rzep­ko­wego istot­nych jest wiele czyn­ni­ków, naj­czę­ściej jed­nak wymie­nia się nastę­pu­jące przyczyny:

• Zabu­rze­nia sta­bi­li­za­cji rzepki
• Zespoły prze­cią­że­niowe lub zabu­rze­nia rów­no­wagi w obu prze­dzia­łach stawu kola­no­wego( duży wpływ mają tu czyn­niki zawo­dowe, powo­du­jące prze­wle­kle draż­nie­nie rzepki, bądź prze­cią­że­nia w sporcie.)
• Odru­chowa dys­tro­fia współ­czulna, czę­sto poura­zowa, rza­dziej jako zabu­rze­nie pooperacyjne.
• Zmiany w obrę­bie chrząstki rzepki i kłykci kości udowej

Inny podział poka­zuje gdzie się znaj­duje źró­dło, ponie­waż wiele pato­lo­gii o róż­nym umiej­sco­wie­niu może wywo­łać ból przed­niej czę­ści kolana. Dzieli się je na:

Zmiany umiej­sco­wione bez­po­śred­nio w rzepce:

• Poura­zowe zła­ma­nia kostno-chrzęstne
• Nie­pra­wi­dłowe naci­ski powierzchni stawowych
• Oste­ody­stro­fia
• Nie­pra­wi­dłowe ogni­ska kostnienia
• Zespół Lar­sena
• Artro­pa­tia stawu rzepkowo-udowego
• Chon­dro­ma­la­cja rzepki

Znaj­du­jące się oko­ło­rzep­kowo:

• Fałdy błony maziowej
• Ciało tłusz­czowe Hoffy
• Zapa­le­nie błony maziowej
• Ciała wolne

Zabu­rze­nia funk­cji mię­śnia czwo­ro­gło­wego uda:

• Prze­wle­kłe osła­bie­nie mięśnia
• Czę­ściowe uszko­dze­nie ścię­gna mięśnia
• Kolano skoczka
• Pato­lo­gia więzadeł

Umiej­sco­wione powierzchownie:

• Zapa­le­nie kaletek
• Ner­wiaki
• Bli­zny
• Zmiany skórne

Inne umiej­sco­wie­nia:

• Ból pro­mie­niu­jący
• Przy­czyny psy­cho­so­ma­tyczne i idiopatyczne

E.K.

Jeżeli masz jakieś pyta­nia doty­czące tego tematu pro­simy o kon­takt :   kontakt@fizjoinformator.pl