Dla pacjen­tów okre­śle­nie ‘’nie­sta­bil­ne kola­no’’ ozna­cza naj­czę­ściej prze­ska­ki­wa­nie lub ucie­ka­nie pod­udzia wzglę­dem uda. W orto­pe­dii nie­sta­bil­ność ozna­cza wie­lo­krot­ne pod­wich­nię­cia w róż­nych płasz­czy­znach i kie­run­kach jed­ne­go lub obu kłyk­ci pisz­cze­li, w sto­sun­ku do jed­no­imien­nych kłyk­ci udowych.

Docho­dzi do tego w sytu­acji, gdy uszko­dze­niu ule­ga­ją struk­tu­ry odpo­wie­dzial­ne za sta­bi­li­za­cję stawu.

Sta­bi­li­za­to­ry kola­na dzie­li­my na:

- bier­ne: toreb­ka sta­wo­wa, łąkot­ki, wię­za­dła, ukształ­to­wa­nie powierzch­ni stawowych

- czyn­ne: ścię­gna i mię­śnie sta­wu kolanowego

- sta­bi­li­za­to­ry pier­wot­ne, podstawowe

- sta­bi­li­za­to­ry wtór­ne, wspo­ma­ga­ją­ce (np. dla wię­za­dła krzy­żo­we­go przed­nie­go sta­bi­li­za­to­rem wtór­nym jest wię­za­dło pobocz­ne przyśrodkowe).

 

Do uszko­dzeń sta­bi­li­za­to­rów kola­na może dojść na skutek:

1. skrę­ce­nia (uszko­dze­nie mię­śni lub ścię­gien; sta­bi­li­za­to­ry nadal są czynne)
2. nade­rwa­nia (uszko­dze­nie struk­tur toreb­ko­wo- więzadłowych)

-         nade­rwa­nie I stop­nia – do 5 mm, z roz­cią­gnię­ciem włó­kien, obja­wy to ból i obrzęk;

-         nade­rwa­nie II stop­nia – do 10 mm, z czę­ścio­wym prze­rwa­niem cią­gło­ści włó­kien, obja­wy to zmniej­sze­nie siły i funkcji;

-         nade­rwa­nie III stop­nia – powy­żej 10 mm, peł­ne roze­rwa­nie struk­tur i utra­ta funkcji;

3. ode­rwa­nia awul­syj­ne­go przyczepu.

 

Bada­nie sta­bil­ność prze­pro­wa­dza lekarz orto­pe­da i pole­ga ono na wyko­na­niu róż­ne­go rodza­ju testów stabilności:

1. Bada­nie sta­bil­no­ści bocz­nej (ruchy szpo­ta­wią­co – koślawiące)

2. Bada­nie sta­bil­no­ści przed­nio – tyl­nej (objaw szu­fla­do­wy przed­ni i tylny)

3. Bada­nie sta­bil­no­ści rota­cyj­nych (nie­sta­bil­ność przed­nio- przy­środ­ko­wa, nie­sta­bil­ność przed­nio- bocz­na, nie­sta­bil­ność tyl­no-przy­środ­ko­wa i tyl­no- boczna).

 

Mogą też wystę­po­waćnie­sta­bil­no­ści złożone

   1. przed­nio- przy­środ­ko­wa- przed­nio- bocz­na (uszko­dze­nie wię­za­dła krzy­zow­go przed­nie­go i pobocznego)

   2. przed­nio- bocz­na- tyl­no- bocz­na (uszko­dzo­ne wię­za­dło pobocz­ne oraz krzy­żo­we przed­nie, czę­sto roz­luź­nie­nie krzy­żo­we­go tylnego)

   3.przednio- przy­środ­ko­wa- tyl­no- przy­środ­ko­wa (uszko­dze­nie przy­środ­ko­wych oraz tyl­no- przy­środ­ko­wych struk­tur sta­wu, m. pół­bło­nia­ste­go, obu wię­za­deł krzyżowych)

 

 

Nie­sta­bil­no­ści sta­wu kola­no­we­go — podział kli­nicz­ny wg O’Donoghue:

 

sto­pień	ozna­cze­nie	nie­sta­bil­ność	nie­wy­dol­ność
I°	-	pra­wi­dło­wa rucho­mość stawu	sport bez ograniczeń
II°	+	nie­znacz­na wiot­kość, nie­zau­wa­żal­na przez chorego	bóle pod­czas inten­syw­nych wysiłków
III°	++	nie­pra­wi­dło­wa rucho­mość sta­wu, czę­ste skrę­ce­nia i pod­wich­nię­cia, nawra­ca­ją­ce wysię­ki i krwiaki	okre­so­we bóle i znacz­ne ogra­ni­cze­nia wysiłków
IV°	+++	wyraź­na pato­lo­gicz­na rucho­mość z okre­so­wy­mi powich­nię­cia­mi i wysiękami	nie­zdol­ny do więk­sze­go wysił­ku, trud­no­ści w cho­dze­niu po scho­dach, czę­sto kule
V°	++++	cięż­ka nie­sta­bil­ność, któ­rej nie może skom­pen­so­wać układ mię­śnio­wy, brak „punk­tu koń­co­we­go” w testach	wyłą­czo­ny z aktyw­no­ści życio­wej, cho­dzi o kulach, uży­wa apa­ra­tu ortopedycznego

Lecze­nie uszko­dze­nia sta­bi­li­za­to­rów kolana:

I° — roz­cią­gnię­cie włó­kien (ból, obrzęk) —  okła­dy chło­dzą­ce, ogra­ni­cze­nie aktyw­no­ści, ewen­tu­al­nie sta­bi­li­za­tor, fizjoterapia;

II° — czę­ścio­we prze­rwa­nie cią­gło­ści (upo­śle­dze­nie funk­cji i siły) -  ope­ra­cja chi­rur­gicz­na lub unie­ru­cho­mie­nie sta­wu (sta­bi­li­za­tor), ogra­ni­cze­nie aktyw­no­ści, fizjoterapia;

III° — peł­ne prze­rwa­nie struk­tur (znie­sie­nie funk­cji) – ope­ra­cja rekon­struk­cyj­na + fizjoterapia.

Nie zdia­gno­zo­wa­łeś jesz­cze swo­je­go kola­na? Nie wiesz czy zde­cy­do­wać się na zabieg czy na tera­pię? Przeczytaj:

https://www.fizjoinformator.pl/zerwane-wiezadlo-krzyzowe-przednie-operowac-czy-nie-operowac-oto-jest-pytanie/.

 

 

 

A.W.

 

 Jeże­li masz jakieś pyta­nia doty­czą­ce tego tema­tu pro­si­my o kon­takt : kontakt@fizjoinformator.pl