Mimo tego, iż medy­cy­na cały czas się roz­wi­ja, brak jest, jed­no­znacz­ne­go okre­śle­nia, któ­re wła­ści­wie i dokład­nie defi­nio­wa­ło­by zespół bólo­wy, wystę­pu­ją­cy u tak znacz­nej licz­by pacjentów.

Wie­le osób ból sta­wu rzep­ko­wo-udo­we­go nazy­wa chon­dro­ma­la­cją. Okre­śle­nie to jest jed­nak nie­ade­kwat­ne, ponie­waż suge­ru­je zmia­ny chrzęst­ne rzep­ki i kłyk­ci kości udo­wej, zaś w zespo­le bólu przed­nie­go prze­dzia­łu sta­wu kola­no­we­go nie zawsze wystę­pu­ją zmia­ny w obrę­bie chrząstki.

Roz­po­zna­nie” ból rzep­ko­wy” jest uży­wa­ne dla okre­śle­nia bólu, któ­ry wystę­pu­je samo­ist­nie albo moż­na go wywo­łać przez ruchy rzep­ki lub przez odpo­wied­nie usta­wie­nie sta­wu, któ­re zwięk­szy ciśnie­nie śród­kost­ne, gdy rzep­ka spo­czy­wa na kłyk­ciach kości udo­wej. Naj­czę­ściej jed­nak ból ten poja­wia się w wyni­ku połą­cze­nia wyżej przed­sta­wio­nych mechanizmów.

W piśmien­nic­twie zespól bólu przed­nie­go prze­dzia­łu sta­wu kola­no­we­go bywa tak­że okre­śla­ny, jako „ante­rior knee pain”, „patel­lar pain” oraz „patel­lo­fe­mo­ral schmerzsyndrom”.

Obja­wy

Ból w sta­wie kola­no­wym jest pod­sta­wo­wym obja­wem cho­ro­by. Naj­czę­ściej jest on sku­pio­ny wokół rzep­ki, rza­dziej na przed­nio środ­ko­wej powierzch­ni kola­na. Więk­szość cho­rych mówi o dłu­go­trwa­łych dole­gli­wo­ściach bólo­wych, cza­sem aż do bólu nie­zno­śne­go, głów­nie po nad­mier­nej aktyw­no­ści fizycz­nej. Codzien­ny­mi czyn­no­ścia­mi wyzwa­la­ją­cy­mi ból są: wcho­dze­nie po scho­dach, przy­sia­dy, jaz­da za rowe­rze, głów­nie pod gorę. W poważ­nych przy­pad­kach dłu­go­trwa­łe sie­dze­nie z kola­na­mi w pozy­cji zgię­cia, jak np. w kinie czy w samo­cho­dzie, może wyraź­nie nasi­lać ból.

Zakres ruchów kola­na może być pra­wi­dło­wy, gdy nie ma zmian zwy­rod­nie­nio­wych. Zanik mię­śnia czwo­ro­gło­we­go obser­wu­je się czę­sto, lecz nie jest on sta­ły. Wysięk w sta­wie wystę­pu­je rzad­ko. Trzesz­cze­nie w sta­wie rzepkowo–udowym przy ruchach może być sły­szal­ne i wyczu­wal­ne, czę­sto z towa­rzy­szą­cym bólem. Staw kola­no­wy z regu­ły jest sta­bil­ny. W cięż­szych przy­pad­kach, nie­za­leż­nie od etio­lo­gii, dodat­nie są dwa obja­wy kli­nicz­ne, w któ­rych pro­wo­ku­je się wystą­pie­nie bólu przez zwięk­sze­nie sił ści­ska­ją­cych w sta­wie rzep­ko­wo-udo­wym. Są to: objaw ciśnie­nia i objaw prze­dłu­żo­ne­go zgięcia.

Pato­ge­ne­za bólu rzepkowego

W pato­ge­ne­zie bólu rzep­ko­we­go istot­nych jest wie­le czyn­ni­ków, naj­czę­ściej jed­nak wymie­nia się nastę­pu­ją­ce przyczyny:

• Zabu­rze­nia sta­bi­li­za­cji rzepki
• Zespo­ły prze­cią­że­nio­we lub zabu­rze­nia rów­no­wa­gi w obu prze­dzia­łach sta­wu kola­no­we­go( duży wpływ mają tu czyn­ni­ki zawo­do­we, powo­du­ją­ce prze­wle­kle draż­nie­nie rzep­ki, bądź prze­cią­że­nia w sporcie.)
• Odru­cho­wa dys­tro­fia współ­czul­na, czę­sto poura­zo­wa, rza­dziej jako zabu­rze­nie pooperacyjne.
• Zmia­ny w obrę­bie chrząst­ki rzep­ki i kłyk­ci kości udowej

Inny podział poka­zu­je gdzie się znaj­du­je źró­dło, ponie­waż wie­le pato­lo­gii o róż­nym umiej­sco­wie­niu może wywo­łać ból przed­niej czę­ści kola­na. Dzie­li się je na:

Zmia­ny umiej­sco­wio­ne bez­po­śred­nio w rzepce:

• Poura­zo­we zła­ma­nia kostno-chrzęstne
• Nie­pra­wi­dło­we naci­ski powierzch­ni stawowych
• Oste­ody­stro­fia
• Nie­pra­wi­dło­we ogni­ska kostnienia
• Zespół Lar­se­na
• Artro­pa­tia sta­wu rzepkowo-udowego
• Chon­dro­ma­la­cja rzepki

Znaj­du­ją­ce się oko­ło­rzep­ko­wo:

• Fał­dy bło­ny maziowej
• Cia­ło tłusz­czo­we Hoffy
• Zapa­le­nie bło­ny maziowej
• Cia­ła wolne

Zabu­rze­nia funk­cji mię­śnia czwo­ro­gło­we­go uda:

• Prze­wle­kłe osła­bie­nie mięśnia
• Czę­ścio­we uszko­dze­nie ścię­gna mięśnia
• Kola­no skoczka
• Pato­lo­gia więzadeł

Umiej­sco­wio­ne powierzchownie:

• Zapa­le­nie kaletek
• Ner­wia­ki
• Bli­zny
• Zmia­ny skórne

Inne umiej­sco­wie­nia:

• Ból pro­mie­niu­ją­cy
• Przy­czy­ny psy­cho­so­ma­tycz­ne i idiopatyczne

E.K.

Jeże­li masz jakieś pyta­nia doty­czą­ce tego tema­tu pro­si­my o kon­takt :   kontakt@fizjoinformator.pl