Chrząstka sta­wowa jest tkanką wyjątkową.Wykazuje szcze­gólne wła­ści­wo­ści bio­me­cha­niczne. Gdy jest zdrowa, wydaje się być tkanką dosko­nałą. Ze względu na swoją twar­dość i jed­no­cze­sną sprę­ży­stość zdolna do prze­no­sze­nia dużych obcią­żeń w sta­wach, ale poprzez brak una­czy­nie­nia i uner­wie­nia, gdy ule­gnie uszko­dze­niu ma bar­dzo ogra­ni­czone zdol­no­ści regeneracji.

Zbu­do­wana z macie­rzy zewną­trz­ko­mór­ko­wej ( tu przede wszyst­kim kola­gen i pro­te­ogli­kany) i wytwa­rza­ją­cych ją komó­rek– chon­dro­cy­tów.
Gru­bość chrząstki sta­wo­wej to zale­d­wie kilka mili­me­trów, ale mimo to ma ona nie­zwy­kłą trwa­łość i wła­ści­wo­ści mecha­niczne. Ponie­waż ej uni­kalna struk­tura i skład zapew­nia sta­wom powierzch­nię o bar­dzo niskim współ­czyn­niku tar­cia to pochła­nia ona wstrząsy, jest odporna na zuży­cie i wytrzy­muje duże, wie­lo­krot­nie powta­rza­jące się obcią­że­nia. Żaden inny, syn­te­tyczny mate­riał nie wyka­zuje takich wła­ści­wo­ści.
Śred­nie obcią­że­nia, jakie prze­nosi chrząstka pokry­wa­jąca powierzch­nie stawu kola­no­wego sta­no­wią trzy­krot­ność masy całego ciała. Obcią­że­nia te przyj­mują war­to­ści od dzie­się­cio­krot­nej masy ciała pod­czas biegu, do dwu­dzie­sto­krot­nej pod­czas sko­ków.
Kiedy chrząstka jest uszko­dzona wzra­sta jej prze­pusz­czal­ność i zawar­tość wody, co warun­kuje mniej­szy opór tar­cia i w efek­cie zmniej­szoną zdol­ność chrząstki do przyj­mo­wa­nia obcią­żeń oraz roz­pra­sza­nia ener­gii gene­ro­wa­nej poprzez obcią­że­nie stawu.
Tkanka chrzęstna ma ogra­ni­czoną zdol­ność naprawy. Nawet nie­wiel­kie ( wyda­wa­loby się nie­znaczne) uszko­dze­nia mogą powo­do­wać szybko postę­pu­jącą destruk­cję. Izo­lo­wane chrzęstne lub chrzęstno-kostne ubytki mogą być przy­czyną bólu i utraty funk­cji, a samo­istne goje­nie jest moż­liwe tylko w pew­nych, ści­śle okre­ślo­nych oko­licz­no­ściach.
Pato­lo­gia chrząstki sta­wo­wej może powsta­wać na sku­tek uszko­dzeń mecha­nicz­nych, prze­cią­żeń, jak rów­nież cho­rób sta­wo­wych i poza sta­wo­wych o róż­nej etio­lo­gii. Ich następ­stwem są zmiany zwy­rod­nie­niowe pro­wa­dzące do dys­funk­cji narządu ruchu.
Uszko­dze­nia mecha­niczne chrząstki naj­czę­ściej towa­rzy­szą ura­zom. Czę­sto są zwią­zane ze zła­ma­niami śród­sta­wo­wymi i oko­ło­sta­wo­wymi. Wystę­pują przy uszko­dze­niu wię­za­deł, skrę­ce­niu, czy zwich­nię­ciu stawu. Zmiany prze­cią­że­niowe doty­czą naj­czę­ściej sta­wów utrzy­mu­ją­cych cię­żar ciała, głów­nie stawu kola­no­wego, bio­dro­wego, sta­wów krę­go­słupa zaś cha­rak­ter tego rodzaju uszko­dzeń jest prze­wle­kły. Wśród scho­rzeń pro­wa­dzą­cych do uszko­dze­nia chrząstki sta­wo­wej należy także wymie­nić cho­roby ukła­dowe, cho­roby tkanki łącz­nej, sep­tyczne i asep­tyczne zapa­le­nia sta­wów, cho­roby meta­bo­liczne, oraz jałowe martwice.

Wię­cej na temat chon­dro­ma­la­cji https://www.fizjoinformator.pl/chondromalacja/

Lecze­nie zacho­waw­cze zmian zwy­rod­nie­nio­wych  https://www.fizjoinformator.pl/zwyrodnienia-stawu-kolanowego-leczenie-zachowawcze/

E.K.

Jeżeli masz jakieś pyta­nia doty­czące tego tematu pro­simy o kon­takt :   kontakt@fizjoinformator.pl